Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki
Trzylatków – to wieś sołecka położona w centralnej Polsce, w gminie Błędów powiatu grójeckiego, w województwie mazowieckim, osadzona w południowo – zachodniej rubieży powiatu.
IWC Replica Watches
Geograficznie posadowiona jest w południowo – zachodniej części Mazowsza, na Wysoczyźnie Rawskiej (zwanej też Południowo – Mazowiecką), która to stanowi część składową Niziny Mazowieckiej, stanowiącej fragment Krainy Wielkich Dolin.
Rzeźbę tego mini regionu, spowodował lądolód i jego wody roztopowe. W epoce lodowcowej, przeogromne masy lodu nagromadzonego w Skandynawii spływały kilkakrotnie na Polskę. Te sunąc ku południu, przesuwały ze sobą różnorodny materiał, który po roztopieniu lodów pozostawał w postaci glin, piasków, żwirów i głazów narzutowych, które są w okolicy dość liczni rozrzucone.
Pozostałości te – osady – zwane moreną denną – wypełniały wszelkie nierówności terenu, pozostawiając w efekcie krajobraz równinny, lekko pofałdowany. Tam gdzie skaliste podłoże było bardziej zróżnicowane, owe wzniesienia pozostawały bardziej widoczne. Widać to w okolicach niedalekiego Dańkowa.
Te tak charakterystyczne dla okolicy wzniesienia ukształtowała tzw. morena czołowa, pozostawiająca ciągniony z północy materiał na czole lodowca. W ten sposób powstały odosobnione lub ciągnące się równoleżnikowo pasmami wzniesienia.
Charakterystyczne dla krajobrazu są także wzgórza usytuowane prostopadle do działania moreny czołowej, zwane ozami. Powstały one w wyniku działania podlodowcowych rzek. Pod tymi osadami zalegają starsze utwory z epoki trzeciorzędu – iły i piaski plioceńskie.
Wody roztopowe lodowca, tworzyły z kolei szerokie, wyrównane doliny, niekiedy podbagnione, tworzące koryta różnych cieków wodnych.
Klimat tego obszaru należy do morsko – kontynentalnego, charakterystycznego dla klimatu Krainy Wielkich Dolin. Średnia temperatura roczna wynosi 7,6º C, zaś średnia temperatura lipca – około 20º C z tendencją w ostatnich latach wzrostową. Najchłodniejszym miesiącem jest styczeń ze średnią temperaturą – 3,5º C. Najmniejsze zachmurzenie występuje we wrześniu, największe w grudniu.
Świat roślinny jest dość ubogi, bezleśny, z przewagą rozległych sadów owocowych, które dzięki właściwemu rozłożeniu opadów w ciągu roku, powoduje właściwą ich wegetację. Okres wegetacyjny trwa tu około 180 dni, a ilość dni z pokrywą śnieżną waha się w zakresie od 50 do 60 dni.
Region należy do najbardziej suchych w Polsce. Średnia opadów jest o 10 mm niższa niż średnia kraju i wynosi 500 mmm rocznie .
Po raz pierwszy wzmiankowana w roku 1417 jako Strzelathkowo (Akta czerskie), potem w latach 1414 – 1425 Trzelathowo, 1434 – Maiori Trzelathcowo, 1468 – villam Wyelykye Trzelathkowo, minori Trzelathkowo, 1507 – Trzeylathkowo, 1540 – Trzelathkowo parva, 1576 – Trzelatkowo Magna, Trzelatkowo Minor, 1792 – Trzylatkow Wielki, Trzylatkow Mały, 1827 – Trzylatków, 1939- Trzylatków Duży, Trzylatków Mały, 1952 Trzylatków Parcela, 1967 – Trzylatków Duży, Trzylatków Mały, Trzylatków Parcela.
Wieś rozrastając się, dzielić poczęła na wyraźnie oddzielone organizm. Stąd podział na Trzylatków Wielki (Maiori, Magna), Trzylatków Mały (Minori). W czasach współczesnych (jw. 1952) wyodrębniła się oddzielna osada nazwana Trzylatków Parcela .
www.iwcwatch.me
Wieś jest gniazdem polskiej rodziny szlacheckiej o nazwisku Trzylatkowski, przynależnej do herbu Rogala .
Ród Rogalitów wywodził się z Mazowsza, choć zapewne gniazdem jego była Wielkopolska, a w czasach wcześniejszych – Europa Zachodnia. Wzmiankowano ten ród już w wieku XIII .
Rodzina ta – wzmiankowana już w roku 1550 w grójeckim, była także w sandomierskim. Jedna z linii tej rodziny osiadając pod Prażmowem we wsi Uwieliny, przyjęła nazwisko Uwieliński .
Trzylatkowscy, Uwielińscy z Uwielin pod Prażmowem, oraz: Skulscy ze Skuł pod Mszczonowem, a także Wągrodzccy z Wągrodna pod Prażmowem, wywodzą się z rodziny Łoskich z gniazda Łoś pod Prażmowem. Łoscy dzieląc się pokoleniowo dobrami, osiadali na nich, od nazw ich przyjmując do dziś funkcjonujące nazwiska .
Dziś nikt w Polsce nie używa już nazwiska Trzylatkowski .
Mikołaj Trzylatkowski był elektorem króla Zygmunta III wazy, a Abrahama Trzylatkowskiego wzmiankują akta sandomierskie.
Nieznany z imienia Trzylatkowski, w roku 1652 był dowódca zamku w Paniowcach, położonych nad rzeką Smotrycz w powiecie Kamieniec Podolski. W czasie słynnego powstania Chmielnickiego, zamek ów został zdobyty, a Trzylatkowski został przez Kozaków ścięty .
Wieś czas pewien administrowana była przez gminę w Lipiu.
W roku 1827 Trzylatków Duży liczył 99 mieszkańców, zaś Trzylatków Mały – 95. W roku 1885 obie wsie liczyły 26 domów i 272 mieszkańców. W obydwu wsiach zlokalizowane były folwarki – gospodarstwa stanowiące własność ówczesnych posesorów.
Obszar tychże wsi wynosił wówczas 741 mórg polskich (morga – 0,56 ha) gruntów ornych, 79 mórg łąk, 7 mórg lasu i 27 mórg nieużytków. We wsi znajdowały się pokłady torfu .
Częścią fizjograficzną Trzylatkowa Dużego. jest obszar zwany Sadurki .
We wsi istniały końcu lat 80 – tych XX wieku pozostałości dworku zbudowanego w 1 połowie wieku XIX. Ta parterowa, drewniana – konstrukcji zrębowej – choć z zewnątrz otynkowana budowla, posesja ta w 3 ćwierćwieczu XIX wieku stanowiła własność rodziny Wilkowskich, a na początku wieku XX była już własnością rodziny Higersbergerów.
We wsi zachowała się XIX wieczna kapliczką z dość zniszczoną rzeźbą św. Jana Nepomucena .
We wsi – przed rokiem 1840 – osiedliła się na lat kilka Eleonora Ziemięcka (1815 – 1869), filozof, publicystka i tłumaczka – urodzona w Jasieńcu pod Grójcem, córka Michała i Izabeli Łuszczewskiej. Była w Trzylatkowie nauczycielką i znaną z działań charytatywnych opiekunką chorych.
Tam też urodził się Franciszek Ziemięcki (1760 – 1840) prawnik kanonista, syn Franciszka, oraz znany artysta plastyk Wojciech Higersberger (1912 – 1962) – rzeźbiarz i dyrektor zakopiańskiego Liceum Technik Plastycznych. Jego ojciec – Kazimierz Higersberger z Trzylatkowa – był członkiem Obywatelskiego Komitetu Powiatu Grójeckiego w roku 1914 i Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa (OKOP) w roku 1920, na którego czele stał gen. Józef Haller.
Mieszkaniec Trzylatkowa – Marian Korczak – był członkiem składu redakcyjnego efemerycznego „Biuletynu Informacyjnego” – pisma Niezależnego, Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych (NSZZ RI) „Solidarność” w Błędowie – w roku 1981 .
Trzylatków jest typową wsią położoną w orbicie centrum adminstracyjno – kulturowego w Błędowie.