W dniu 27 października 2016 roku, o godz. 18.oo w Sali Koncertowej Centrum Edukacyjno – Muzealnego, Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, zgromadzili się zainteresowani dziejami regionu mieszkańcy Warki i nie tylko.
Tego bowiem dnia Muzeum gościło znanego regionalistę i badacza dziejów regionu Andrzeja Zygmunta Rolę – Stężyckiego, który zaprezentował zebranym swój dotychczasowy dorobek literacki, poświęcony w większości przypadków dziejom Mazowsza Południowego.
Omawiając poszczególne tytuły, przedstawił on także kilka publikacji odnoszących się do dziejów części Zapilcza, posadowionego w okolicach Nowego Miasta n/Pilicą, nieznanego większości zgromadzonych, a przecież bliskiego i historycznie związanego z Grójeckiem.
Wzbudziły one: „Łęgonice Małe. Wenecja Zapilcza”, „Różanna. Wieś w gminie Odrzywół”, oraz „Kościoły i kaplice dekanatu drzewickiego w Diecezji Radomskiej” zrozumiałe zainteresowanie, bowiem są one pierwszymi publikacjami tego typu, traktującymi o bardzo interesującym regionie. Stanowi on enklawę kulturową zawierającą się w obszarze oddziaływania folkloru opoczyńskiego i jest niezwykle interesującym turystycznie.
Wiele jednak emocji wyzwoliło omawianie najnowszego działa Autora pt. „Przekręty historii”, publikacji w pewnym sensie kontrowersyjnej, omawiającej nieznane lub niepublikowane fakty z historii Polski, a odnoszące się w większości przypadków do postaci ogólnie znanych bohaterów narodowych i przyległych do nich mitów. Postacie te Autor zaprezentował jako ludzi, z ich wszelkimi wadami i słabościami, starając się nieco bohaterów tych odbrązowić.
W książce tej, nie krytykuje działalności opisywanych postaci: Józefa Piłsudskiego, Adama Mickiewicza, Józefa Wybickiego, czy Jana Kozietulskiego i wielu innych, Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki przedstawia ich jako tych, którzy podejmując wielkie wyzwania, podlegali takim samym uczuciom, których doświadcza większość. Popełniali więc błędy o których wie niewielu, są jednak wielkimi, bo podejmowali się spraw trudniejszych niż inni. Dlatego znaleźli się na cokołach.
Nieznajomość tych faktów wywołała dyskusję, którą zresztą Autor przewidział. Ta bowiem zmusza do myślenia i…złożenia wizyty w bibliotekach, w poszukiwaniu materiałów uzupełniających lub wyjaśniających.
Po zakończeniu spotkania, Autor dedykował swoje książki wielu zainteresowanym.
To kolejna – po sześciu latach – wizyta Andrzeja Zygmunta Roli – Stężyckiego w wareckim Muzeum. Przed laty prezentując swoje publikacje, udostępnił mieszkańcom Warki dwie wystawy fotograficzne swojego autorstwa: „Rezydencje…pałace i dwory w Grójeckiem”, oraz „Świątynie…kościoły i kaplice w Grójeckiem”.
Zdaniem Autora prace te powinny znaleźć się w zbiorach Muzeum lub innych instytucjach kultury, jako ekspozycja stała, albo też dokument z dziejów regionu. Jak dotąd są to jedyne i unikatowe teki.
I oby tak się stało.
Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki w swojej twórczości i działaniach, nie skupia się tylko na Grójeckiem. Współpracując z wieloma instytucjami kultury w Polsce: w Łochowie, Włodawie i Ciechanowie, promuje Mazowsze Południowe daleko poza jego granicami. Efektem zaś tej działalności są artykuły w zbiorczych opracowaniach naukowych, publikowanych w „Zeszytach zambrowskich”, „Ciechanowskich Zeszytach Literackich”, w pokłosiu konferencji naukowych w Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie, oraz publikacjach regionalnych Łochowa w pow. węgrowskim. Także – regionalne – co dwa tygodnie w „Okolicy. Gazecie Południowego Mazowsza”.
Jako animator kultury, jest organizatorem wielu imprez kulturalnych, zawierających się w cyklu pt.: „Prezentacje Andrzeja”, w których promuje twórców regionu, zespoły muzyczne – w tym folklorystyczne – a które też – jako dziennikarz – objął opieką medialną.
Obecnie pracuje też równolegle nad ośmioma tytułami: „Cmentarze w Grójeckiem”, „Budowle industrialne w Grójeckiem”, „Grójec zapomniany”, „Oszukana historia”, „Herbarz łochowski”, „Grójecki słownik biograficzny”, „Odrzywół. Gród Dobrogosta” i kolejnym – II tomem – „Szlachty gniazdowej w Grójeckiem”.
W roku bieżącym Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki opublikował dwie książki: „Grójec i nie tylko”, oraz „Przekręty historii”. Najnowsza – już przygotowana do druku – książka pt.: „Mała Wieś pod Grójcem i jej dzieje”, ukaże się na rynku w I kwartale 2017 roku.
A powiadają, że pisarstwo, to żadna praca. Może i prawda, bowiem nikt za nią płacić nie chce, choć wielu korzysta.
